از منظر مکتب طب سنتی ایرانی طبع اسفناج در آخر اول سرد و تر است، طبع اسفناج در گرمی و سردی معتدل است لذا با تمام مزاج‌های گرم و سرد سازگاری دارد. اسفناج به سبب قوت پاک کنندگی که دارد ملین طبع است.

بنا بر مكتوبات به جا مانده از تمدنهای قدیم، شنبليله از قديميترين گياهان دارويی بوده كه در رم و مـصر باستان جهت تسهيل زايمان و افزايش شير مادران به كار می‌رفته است. امروزه هم زنان مـصری از اين گياه بـه عنوان چای Hilba برای بهبود دردهای قاعدگی و تسكين مـشكلات معده استفاده می‌كنند.

خواص سیر از دیرباز مورد بررسی دانشمندان و قدمای طب سنتی بوده است. خوردن سیر با رعایت زمان و مزاج و مقدار، حافظ صحت مزاج انسان است. مصرف سیر برای بیماری‌هایی که در اثر بدی جریان خون پیش می‌آید معالج بسیار قوی است.

روغن حیوانی در ایران به نام روغن کرمانشاهی یا روغن زرد شهرت دارد و در زبان آذری به ساری یاغ معروف است. روغن کرمانشاهی یا روغن حیوانی را در زبان انگلیسی Ghee می‌نامند، این نوع روغن در زبان سانسکریت Ghṛta نام داشته است. روغن حیوانی یا روغن کرمانشاهی از دسته کره‌های شفاف Clarified Butterمی‌باشد که در آشپزی غذاهای آسیایی، طب سنتی و آیین‌های مذهبی استفاده فراوانی داشته و دارد.

بسیاری ازما با شنیدن نامش یاد كباب می افتیم، حتی طعم كباب زمانی لذیذتر می‌شود كه با سماق همراه شود و اصلا بدون سماق، كباب معنی ندارد. سماق مقوی، پاک کننده و تمیزکننده معده و روده‌ها و مانع استفراغ و تهوع و اسهال‌های صفراوی است و از نظر طب سنتی طبع سماق سرد و خشک است.

انواع شربت های سنتی ایرانی جایگزین مناسبی برای انواع نوشابه‌های امروزی یا دیگر نوشیدنی‌های صنعتی هستند، این شربت‌ها علاه بر طعم خوب و گوارا سرشار از خاصیت و فواید بیشماری برای سلامتی هستند.

نارمشک لغتی فارسی است به معنی مسک الرمان و آن را نارغيت نيز می‌نامند و در کتاب قانون شیخ الرئیس به اسم سوربار ذکر شده است و برخی گفته‌اند که نارمشک را به زبان هندى ناكيسر می‌خوانند و بهترين نوع نارمشک نوع تازۀ و خوشبوى آنست كه رنگ آن ما بين سفيد و زرد و با طعم گس است.

از آلبالو برای تهیه آلبالو پلو، اشکنه آلبالو، شربت آلبالو، ترشی آلبالو و یکی از پر طرفدارترین مرباهای ایرانی که همان مربای آلبالو است استفاده می‌شود. در ایران، ترکیه، یونان و قبرس با درآوردن هستهٔ آلبالو و جوشاندن آن با شکر مربای آلبالو درست می‌کنند.

خواص هل عبارت است از شادی بخشی و تقویت مغز و قلب و معده، همچنین برای تسکین درد گوش نفع فراوان دارد و جویدن آن خوش‌بو كنندۀ دهان است. هل یکی از چاشنی‌های معطر مورد استفاده در بعضی از داروها، غذاها، نان‌ها، شیرینی‌ها و به‌خصوص مرباها است. هندی‌ها و پاکستانی‌ها و جنوب بلوچستان ایران بیشترین مصرف‌کننده‌های هل در جهان هستند.

تاثیر و خواص فلفل سیاه در بهبود بیماری‌های بلغمی اعضای مختلف نظیر سیستم تنفسی، دستگاه گوارش، عضلات و مفاصل ثابت شده است. فلفل سیاه طبیعتی گرم و خشک دارد...

طبع آویشن گرم و خشک است. این گیاه خشک کننده رطوبت‌ها، افزایش دهنده میل جنسی، اشتهاآور و پاك كننده ريه، معده، جگر و امعا از رطوبات و بلغم‌ها است.

در اكثر شهرها نانوایان کنجد پوست کنده را بر روى نان مى‌پاشند و مردم از آن حلوا مى‌سازند. خاصیت بازکنندگی از خواص کنجد است، کنجد صالح الكيموس و قليل الغذا و چاق کننده و ملين صوت و نرم کننده خشونت حلق و مصلح اخلاط سوخته و مواد سوداوی و ملين روده‌ها و مقعد و تحلیل برنده ورم‌های گرم است.

کامل ترین مرجع برای آشنایی با خواص گیاهان دارویی ایرانی در طب سنتی و اسامی مختلف و فواید و طبع آنها همراه با عکس گیاهان. گیاهان دارویی از زمان ماقبل تاریخ، در شیوه‌های طب سنتی اقوام مختلف رواج داشته است. اولین سابقه تاریخی نگاشته شده در مورد خواص گیاهان دارویی از تمدن سومری یافت شده، لوح‌هایی از جنس رس که در آن‌ها درباره خواص گیاه دارویی از جمله تریاک توضیحاتی آورده شده است.

مهمترین خواص شکر این است که سريع النفوذ به عمق بدن است و جهت تقويت ارواح و قوا و كبد و تحليل بادهای شکم و تقويت قوای جنسی موثر و ملين طبع پاک کننده رطوبات سینه است. شکر ماده‌ای شیرین است، واژهٔ شکر در فارسی از واژهٔ sharkara در زبان سانسکریت گرفته شده‌است. سپس به صورت سکر از فارسی به عربی راه یافته و از عربی به زبان‌های اروپایی وارد شده ‌است.

مزاج در لغت اسم مصدر و به معنای امتزاج و آمیختن است. اما در منابع طب ایرانی اصطلاحی تخصصی است و اشاره به یکی از مبانی این طب دارد. در این مکتب، مزاج به معنای کیفیت حاصل از ترکیب اجزای تشکیل دهنده متضاد است.

نارگیل مقوى حرارت غريزى و چاق کننده بدن و تولید کننده خلط صالح است. نارگیل برای دفع مواد باردۀ بلغمي و سوداوي که در سر ایجاد بیماری‌های مانند استرخا و فالج و جنون و ماليخوليا و امثال اينها می‌کنند نفع فراوانی دارد.

گل سرخ یا گل محمدی دارای اقسام مختلفی است. از اسامی مختلف گل سرخ یا همان گل گلاب که بگذریم خیلی‌ها این گل را به نام گل محمدی می‌شناسند. حکمای طب ایرانی، درباره خواص طبی این گل مطالب بسیاری ذکر کرده‌اند که انسان را بیشتر مجذوب این محصول می‌کند. گل سرخ گلی است که از آن گلاب، شربت گل سرخ، شربت جلاب، گلقتند و غیره تهیه می‌کنند.