روغن کرمانشاهی در کرمانشاه از شیر گاو و گوسفند به دست می‌آید و به عنوان بهترین نوع روغن زرد در ایران شهرت پیدا کرده، روغن کرمانشاهی یکبار در میانه فصل بهار و یکبار در اواسط فصل پاییز توسط دامداران تولید می‌شود. روغنی که در فصل بهار تهیه شده به دلیل اینکه دام از مراتع سرسبز بهاری تغذیه کرده است، طعم و عطر بهتری دارد.

عنواین مهم این مطالب:

• روغن کرمانشاهی چیست
• خواص روغن کرمانشاهی
• روغن کرمانشاهی و کلسترول
• روغن کرمانشاهی در بارداری
  
• مضرات روغن کرمانشاهی

روغن کرمانشاهی چیست

روغن کرمانشاهی یا روغن زرد یکی از انواع روغن خوراکی و نوعی روغن غیر تراریخته مخصوص پخت و پز و حتی سرخ کردن غذاها و یکی از بهترین روغن‌های خوراکی برای بدن انسان است. روغن زرد یا روغن کرمانشاهی در اصل نوعی روغن حیوانی است که عمدتا در منطقه کرمانشاه از شیر گاو و یا گوسفند بدست می‌آید.

روغن کرمانشاهی نوعی روغن غیر تراریخته مخصوص پخت و پز است.

روغن حیوانی با روغن کرمانشاهی تفاوتی ندارد، یعنی روغن حیوانی همان روغن کرمانشاهی است. اما به دلیل آب و هوا، مراتع سرسبز و شرایط خاص منطقه کرمانشاه، روغن حیوانی که در این منطقه تولید می‌شود، بسیار معروف شده است. یکی از عوامل موثر در عطر و طعم مخصوص روغن کرمانشاهی عمدتا ناشی از چرای گوسفندان از علوفه‌ی مناطق بلند کوهستانی این منطقه می‌باشد.

خواص روغن کرمانشاهی

روغن کرمانشاهی برای مدت طولانی یکی از مواد اصلی در غذاهای سنتی ایرانی بوده است و به خاطر خواص منحصر به فرد، ماده اصلی در برخی از ترکیب‌های دارویی است و به عنوان روغن پایه‌ برای ضماد‌ها یا پمادهای گیاهی که در درمان سوختگی‌ها و بثورات و اورام استفاده می‌شود هم کاربرد داشته و دارد.

روغن زرد کرمانشاهی در افزایش انرژی بسیار منفعت دارد. این روغن از دامنه‌ی گسترده‌ای از اسیدهای چرب با زنجیره‌ی کوتاه و متوسط ساخته شده که برای بدن بسیار مفید هستند. ارزش غذایی بسیار زیادی دارد و از این جهت استفاده آن برای بازگردان قوای جسمانی کاهش یافته بیماران، زنان تازه زایمان کرده و بچه‌های در حال رشد خیلی مفید است.

اعتدال در مصرف روغن کرمانشاهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

همچنین این روغن کاربردهای زیادی در پزشکی سنتی دارد و می‌تواند خواص درمانی بسیاری از ادویه‌ها و داروهای گیاهی را به مناطق مورد نظر از بدن برساند و جذب کند. منضج بثورات و جوش‌ها بوده و در رفع ورم‌های پشت گوش، زیر بغل و کشاله ران به خصوص در اطفال و زنان موثر است.

روغن‌ کرمانشاهی بنزین سلول‌های قلبی است، تحقیقات جدید نشان داده که برخلاف تصور رایج، اعتدال در مصرف روغن کرمانشاهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. برای همین استفاد به اندازه و پرهیز از زیاده روی در مصرف روغن کرمانشاهی ضامن قلبی سالم و عمری طولانی است. از نظر طب سنتی خواص روغن کرمانشاهی قوی‌تر از «کره» است. در کتب معتبر طب سنتی ذکر شده که روغن کرمانشاهی دارای قوای پادزهری است، حکمای طب سنتی خواص این روغن را از روغن‌های نباتی جامد و پیه و دنبه مفیدتر می‌دانند.

خواص روغن کرمانشاهی قوی‌تر از «کره» است.

از دیگر خواص روغن کرمانشاهی خاصیت ضد التهابی آن است. ماساژ بدن با این روغن باعث تسکین و بهبود درد مفاصل، تسکین درد‌های عضلانی و استخوانی می‌شود و به گرم شدن بدن و استخوان‌ها کمک می‌کند. همچنین این روغن رفع کننده خشکی بینی و حلق است و برای بهبود سرفه‌های خشک و درمان بیماری يرقان و بیماری‌های طحال و دفع سنگ‌ کلیه منفعت دارد. آماسها یا ورم‌ها را نرم کرده و از بین می‌برد و کلیه و مثانه را گرم می‌كند. اما زیاده‌روی در مصرف آن معده را ضعيف می‌كند.

طبع روغن کرمانشاهی

روغن کرمانشاهی به هضم بهتر غذا کمک می‌کند و در سلامت دستگاه گوارش و درمان بیماری‌های التهابی روده موثر است. مزاج یا طبع روغن کرمانشاهی از نظر طب سنتی گرم و تر است. به عبارت دقیق‌تر طبع انواع روغن حیوانی گرم و تر است و هرچه این روغن‌ها كهنه‌تر شوند، از رطوبت آن‌ها کاسته شده و خشکی آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.

روغن کرمانشاهی و کلسترول

کلسترول را می‌توان به دو دسته کلسترول غذایی و کلسترول خون تقسیم کرد. کلسترول غذایی در غذاهایی که خورده می‌شود وجود دارد. این عنصر غذایی بسیار شبیه به شکر، چربی، پروتئین، ویتامین‌ها و املاح معدنی است. این نوع کلسترول تنها در محصولات حیوانی یافت می‌شود و همان چیزی است که در برچسب‌های مواد غذایی مشاهده می‌شود.

اما کلسترول خون، در کبد ساخته می‌شود و همان چیزی است که در آزمایشگاه اندازه گیری می‌شود. کلسترول خون و کلسترول غذایی، با اینکه از نظر شیمیایی یکسان هستند، اما این موضوع بیانگر یکسان بودن آن‌ها نیست. به همین دلیل است که تأثیر خوردن کلسترول غذایی بر سلامت می‌تواند تا حد بسیار زیادی متفاوت از پیامدهای داشتنِ کلسترول خون بالا یا آنچه که در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی اندازه گیری می‌شود، باشد.

روغن کرمانشاهی مجموعه‌ای از گليسيريدها، اسيدهای چرب آزاد، فسفوليپيدها، استرهای استرول، ويتامين‌های محلول در چربی، كربونيل‌ها، هيدروكربن‌ها و كاروتنوئيدها و حاوی مقدار کمی از آهن و كلسيم است. مصرف روغن کرمانشاهی و ديگـر محصولات لبنی غنی از چربی می‌توانند باعث دريافت كلسترول شوند. اما مطالعات دقیق نشان داده مصرف این روغن به عنوان غذايی با كلسترول و اسيدهای چرب اشباع در حد اعتدال و در صورت پرهیز از زیاده‌روی در مصرف آن، نه تنها ميزان كلسترول خون را افزايش نمی‌دهد، بلكه می‌تواند ميزان كلسترول تام سرم را به صورت معنی داری کاهش دهد.

در عين حال ويتامين‌های محلول در چربی مانند كاروتن، ويتامين A و D و E موجود در روغن کرمانشاهی به عنوان تركيبات غيرصابونی، دارای اهميت قابل توجهی در تغذيه انسان می‌باشد، چرا كه نقش فيزيولوژيكی مهمی در رشد، تكامل و حفظ تندرستی دارد. این روغن به عنوان منبع خوبی برای اولئیک اسيد ذكر می‌شود كه می‌تواند مانع از اكسيداسيون ذرات c-LDL  شود و از شروع آترواسكلروز یا تصلب شرایین جلوگيری كند.

در سال 1999 در یک مطالعه Kumar و همكارانش طی بررسی با حيوانات آزمايشگاهی اعلام كردند هيچ ارتباطی بين مصرف روغن حيوانی با هیپرکلسترولمی و هیپرلیپیدمی كه فاكتور خطر برای بيماری‌های قلبی محسوب می‌شوند وجود ندارد.

روغن کرمانشاهی در بارداری

روغن کرمانشاهی سرشار از اسیدهای چرب امگا 3، اسیدهای چرب امگا 9، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها است. این روغن فواید زیادی برای سلامتی دارد اما فواید آن در بارداری از نظر علمی دقیقا ثابت نشده است. با این حال، در فرهنگ باستانی اعتقاد بر این است که این مصرف این روغن به روش‌های زیر برای یک زن باردار مفید است.

• ممکن است باعث تسکین یبوست در دوران بارداری شود.
• ممکن است به رشد مغز کودک کمک کند.
• به بهبود هضم کمک می‌کند.
• باعث افزایش انرژی می‌شود.
• باعث سهولت زایمان می‌شود.

روغن کرمانشاهی در مقایسه با کره محلی گزینه بهتر و سالم تری است. شما ممکن است مصرف آن را در سه ماهه اول شروع کنید، اما اگر نگران افزایش وزن بیش از حد خود هستید یا در حال حاضر اضافه وزن دارید، توصیه می‌کنیم فقط پس از مشورت با پزشک خود، روغن کرمانشاهی  را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

خرید روغن کرمانشاهی

روغن کرمانشاهی برای سوختگی

روغن کرمانشاهی یا روغن زرد، روغنی است که از شیر گرفته می‌شود، اگر کره محلی را آب کرده و دوغ آن را جدا کنیم، باقی‌مانده‌ آن روغن حیوانی یا کرمانشاهی می‌شود. روغن‌ کرمانشاهی یا ساری یاغ سرشار از اسیدهای چرب غیر اشباع از دیرباز به صورت سنتی در درمان زخم‌های سوختگی کاربرد داشته است. روغن کرمانشاهی ترکیبی است که در برخی از نقاط کشور به ویژه مناطق جنوبی مانند کهنوج، جیرفت و بافق به طور رایج در درمان زخم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نتایج نشان داده عسل و روغن کرمانشاهی هر دو باعث افزایش سرعت التیام زخم می‌گردند.

اگر چه مکانیسم اثر مصرف موضعی این روغن بر ترمیم زخم به طور دقیق مشخص نیست، ولی مطالعات نشان داده که مصرف روغن‌های غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع مانند امگا ۳که در روغن حیوانی کرمانشاهی به مقدار فراوان وجود دارد اثر آنتیباکتریال داشته و از التهاب زخم می‌کاهند.نتایج مطالعات نشان می‌دهد که مصرف موضعی اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه می‌تواند نقصان اسیدهای چرب ضروری را برطرف نموده و باعث پرولیفراسیون طبیعی پوست و عدم تشکیل اسکار هیپرتروفی شود.

روغن کرمانشاهی با داشتن منبع غنی از اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌های A و D از طریق کاهش روند التهابی و افزایش جریان خون و نیز تشکیل کلاژن در موضع سوختگی، می‌تواند روند التیام زخم را بهبود ببخشد. همچنین نتایج نشان داد عسل و روغن کرمانشاهی هر دو باعث افزایش سرعت التیام زخم می‌گردند، اما عسل در مقایسه با روغن کرمانشاهی تاثیر بیشتری در کاهش التهاب و تسریع روند بهبود زخم دارد.

مضرات روغن کرمانشاهی

روغن‌های خوراکی منبع برخی مواد مغذی مورد نیاز بدن، مانند اسیدهای چرب ضروری، ویتامین‌های محلول در چربی و دیگر ترکیبات مفید برای بدن مانند کاروتینوئیدها و لیکوپن هستند و در نتیجه نمی‌توان آن‌ها را از رژیم غذایی حذف کرد. اما مصرف هر روغنی بیش از اندازه خطر بروز اضافه وزن، چاقی، اختلالات لیپیدی و در نتیجه ابتلا به بیماری‌های مزمن، نظیر کبد چرب و بیماری‌های قلبی- عروقی را به‌همراه خواهد داشت. همچنین زیاده‌روی در مصرف انواع روغن برای دستگاه گوارش مضر و ضعیف کننده معده است.

مقدار متعادل مصرف روغن کرمانشاهی در روز حداکثر ۳۰ گرم است.

اضافه کردن دو تا سه قاشق چای‌خوری روغن کرمانشاهی به غذا در روز، یک راه عالی برای رساندن برخی از ویتامین‌های محلول در چربی به بدن است. مقدار متعادل مصرف روغن حیوانی کرمانشاهی در روز حداکثر ۳۰ گرم است، بنابراین افرادی که از چربی حیوانی استفاده می‌کنند، باید دقت داشته باشند که مصرف روزانه آن‌ها از این ۳۰ گرم در روز تجاوز نکند، با رعایت این اصل، مصرف این نوع چربی برای بدن هیچ گونه ضرر و زیانی نخواهد داشت.

روغن کرمانشاهی غذائیت و خاصیت چاق کنندگی بالایی دارد و در صورتی که فرد فعالیت بدنی کافی نداشته باشد مصرف روغن و کره حیوانی می‌تواند مضر باشد. از دیدگاه طب سنتی چنانچه بدن قادر باشد روغن حاصل از چربی حیوانی را هضم کند، یا فرد مصرف کننده روغن کرمانشاهی دارای فعالیت‌های سنگینی مانند کشاورزی داشته باشد در این صورت خوردن این روغن ضرری ندارد.

مطالبی که پس از خواندن این مطلب، به آن‌ها نیاز خواهید داشت:

طبع سیر

طبع قهوه

طبع بادمجان