طبع خربزه و خواص آن

طبع خربزه گرم است یا سرد؟ خربزه میوه‌ای درشت، آبدار و خوشمزه است که جزو صیفی‌جات به‌شمار می‌آید. این میوه به‌صورت بوته به عمل می‌آید و بوته آن مانند هندوانه کوتاه است و روی زمین می‌خوابد.

خربزه یکی از پر طرفدار ترین میوه‌های تابستان است که در دسته خانواده ملون‌ها قرار می‌گیرد. این میوه دارای آب فراوان است. برداشت این میوه از اردیبشهت تا شهریور ادامه دارد. خربزه دارای مواد مغذی و معدنی است و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ما در این مطلب به صورت دقیق و روشن طبع خربزه و خواص خربزه را ار منظر طب سنتی را بررسی کرده و برای شما تشریح کردیم. همینطور در مطلبی جداگانه طبع هندوانه و خواص هندوانه را نیز بررسی کردیم و به شما پیشنهاد می‌کنیم مطلب طبع هندوانه را هم مطالعه کنید.

می‌توانید در این مطلب موارد زیر را بخوانید:

• خاصیت خربزه چیست
• آیا خربزه چاق کننده است
• طبع خربزه گرم است یا سرد
• درمان سنگ کلیه با خربزه
• پختن سریع گوشت با خربزه
• پوست شفاف با خربزه
• بهترین وقت خوردن خربزه
• خوردن خربزه با پنیر
• مضرات خربزه
• مصلح خربزه

یکی از دلایل دل انگیزی فصل تابستان‌، تنوع میوه‌های این فصل است و یکی از این میوه‌ها خربزه است. خواص خربزه بی مثال است و میوه‌ای شیرین، لذیذ و گوارا است كه انواع گوناگونی دارد. خربوزه، خربز یا خَربُزه گیاهی است از تیره کدوییان که میوه‌اش درشت و شیرین و آب‌دار است. بوتهٔ آن کوتاه و ساقه‌هایش روی زمین می‌خوابد. خربزه از خانوادهٔ Cucurbitaceae با نام علمی Cucumis melo var.inodorus است.

خواص خربزه

تمام قسمتهای خربزه اعم از گوشت، تخم و پوست آن قابل استفاده است و هرکدام از قسمت‌های خربزه خاصیت ویژه‌ای دارند. خواص عمومی خربزه آن است که پاک کننده و لطیف کننده و سریع النفوذ است و بدن را تر نگه می‌دارد و چاق می‌کند. همچنین گرفتگی‌های مجاری را باز و برای استسقا و یرقان مفید است.

افزایش شیر، افزایش تعریق و ادرار از خاصیت های مهم خربزه است. درخشان کردن پوست و جوان سازی آن و خلاصی از شر تیرگی پوست دیگر خاصیت خربزه است. یکی دیگر از خواص مشهور خربزه در رابطه با تأثیر آن بر سلامت دستگاه ادراری است، خربزه می‌تواند برخی از سنگ‌های دستگاه ادراری را دفع کند.

خربزه با داشتن رطوبت بسیار، مرطوب کننده مغز و بدن است.

خواص خربزه در طب سنتی

طعم شیرین و آبدار و خوشمزه این میوه حقیقتا بی نظیر است. خربزه شکلی گرد یا دراز، بافتی نرم و آبدار با بویی خوش و شیرین دارد. خربزه یک میوه تابستانی با خواص بسیار است. از جمله این که خربزه در بدن به سرعت نفوذ می کند یعنی خواص و آثار خود را با سرعت به تمام بدن می‌رساند.

خربزه مفتح سُدِّه نیز هست یعنی بازکننده گرفتگی‌ مجاری بدن است.

حکما برای داروی مفتح چند وجه آورده اند. از جمله این که هر ماده لطیفِ سیالی را مشروط بر این که دارای حرارت معتدله باشد، مفتح دانسته اند و خربزه تمامی شرایط یک داروی مفتح یا بازکننده را داراست.

در افراد مستعد، سبب سَمن یعنی چاقی بدن می شود.

طبع خربزه

اگر سوال شما هم این است که طبع خربزه گرم است یا سرد؟ باید به شما بگوییم که طبیعت، مزاج یا طبع خربزه شیرین، در اواسط درجه دوم، گرم و تر است و مزاج خربزه‌ای که بی مزه باشد در درجه اول سرد و در درجه دوم تر است.

طبع خربزه شیرین گرم و تر است.

جدا از فواید و خواص فراوان خربزه، زیاده‌روی در مصرف آن می‌تواند باعث استرخا یا سستی معده، روده‌ها و ابتلا به سردرد شود. درکل تمام افراد با هر مزاجی باید در مصرف خربزه حد اعتدال را رعایت کنند.

خربزه قویترین مدر گیاهی

خربزه به خاطر قوه مفتحه‌ای که دارد، برای بیماران مبتلا به استسقا که جمع شدن مایعات در حفره‌های بدن خصوصا در کبد است و یرقان سُدَدی بسیار مناسب است. خربزه، مدر شیر، عرق و بول است.

مدر در نزد حکمای طب سنتی ایرانی دارویی است که به واسطۀ قوّت حرارت و تلطیفش قادر به اخراج و دفع ماییت اغذیه و فضول سیاله از طریق بول، حیض، عرق و شیر باشد و خربزه همه این خواص را داراست. به عبارتی دیگر خربزه یکی از گیاهان مدر در طب سنتی است.

خربزه و درمان سنگ کلیه

یکی از خواص مشهور خربزه در رابطه با تأثیر آن بر سلامت دستگاه ادراری است. زیرا به دلیل خاصیت مدر بودن آن از یک طرف و به خاطر خاصیت جلا و تلطیفش از طرف دیگر قادر است برخی از سنگ‌های دستگاه ادراری را دفع کند. در این رابطه حکما فرموده اند که حتی مصرف دو درهم پوست خشک خربزه برای خارج کردن حصات یعنی سنگ‌های مجاری ادراری مفید است.

مصرف دو درهم پوست خشک خربزه برای خارج کردن سنگ‌های ادراری بسیار مفید است.

مصرف خربزه، همواره کلیه را از اخلاطی که باعث ایجاد سده می‌شوند و کار تصفیه خون را مختل می‌کنند پاک می‌کند و باعث بهبود عملکرد کلیه می‌شود. مصرف خربزه، برای بهبود قروح باطنی یا زخم‌های داخل بدنی نیز بسار مفید است. زیرا خربزه با قوت جلای خود، قروح باطنی را از چرک پاک می‌کند. وقتی قرحه‌ای از چرک پاک شود، بهبود آن سرعت می‌یابد.

پختن سریع گوشت با خربزه

برای پختن سریع گوشت چه باید کرد؟ یک ترفند برای زود پختن گوشت استفاده از پوست خربزه است. همینطور که می‌دانید یکی از مشکلات آشپزی سرعت پخته شدن گوشت است. برای رفع این مشکل، آشپزها از طرفندهای گوناگونی استفاده می کنند.

یکی از روش های پخت سریع گوشت استفاده از خربزه است. کافی است مقداری پوست خربزه را در ظرف حاوی گوشت بیندازند و با خاطری آسوده منتظر نتیجه شوند. پوست خربزه باعث زود پخته شدن گوشت می شود.

خربزه و زیبایی پوست

داشتن پوستی شاداب و جوان و تازه از دغدغه های اساسی اغلب مردم است. توصیه ما برای برای درخشان کردن پوست و جوان سازی آن بهره گیری از روش‌های طبیعی است. یکی از میوه هایی که پوست را روشن و صاف می‌کند خربزه است، بر همین اساس اگر خربزه را با بورۀ ارمنی بر روی لکه های پوستی که حکما به آن کلف می‌گویند، ضماد کنید باعث بهبودی آنها می‌شود.

خربزه باعث درخشندگی و شادابی پوست می‌شود.

اشخاصی که از باقی ماندن آثار جوش، زخم، آبله مرغان، لکه‌های ناشی از ضربه و... در رنج هستند، می توانند خربزه را با بوره ارمنی خمیر کنند و برای مدّتی به طور روزمره یک ساعت روی آن قرار دهند. به صورت اعجاب انگیزی بعد از مدتی دیگر قادر به تشخیص محل آثار مذکور نخواهد شد.

خربزه و پوست صورت

پوست شفاف در زیبایی و دلنشینی بسیار موثر است و یکی از اصلی ترین علل زیبایی است. فواید خربزه برای پوست صورت بی نظیر است. خربزه باعث درخشندگی و شادابی پوست می‌شود. برای خلاصی از شر کدورت پوست، خصوصا پوست صورت کافی است مدتی خربزه را اعم از پوست، بکوبند و بر روی پوست ضماد کنند تا خاصیت جالی بودن خربزه را که به صورت شفاف شدن پوست نمایان می‌شود، به وضوح مشاهده کنند.

بهترین وقت خوردن خربزه

بسیار حایز اهمیت است که بدانیم چطور و چه وقت باید میوه بخوریم و یا این که مصلح میوه‌ها چیست؟ بهترین زمان مصرف خربزه، بین دو وعده غذا و در زمانی است که غذای اول از معده منحدر شده باشد. چراکه خوردن خربزه در ناشتا، خطر بروز تبهای صفراوی را بالا می برد. همچنین خوردن خربزه بلافاصله بعد از غذا، در افراد مستعد، باعث بروز تخمه ( فساد هضم ) می شود.

بهترین زمان مصرف خربزه، بین دو وعده‌ی غذایی است.

خوردن خربزه با پنیر

به منظور پیشگیری از مشکلات گوارشی و احساس نفخ در معده، بهتر است در انتخاب مواد غذایی دقت کرده و همچنین مواد غذایی ناسازگار را با هم مصرف نکنیم. پنیر از لبنیاتی است که بیشترین مصرف را بین خانواده‌های ایرانی دارد و ما ایرانیان مواد غذایی مختلفی را با پنیر می‌خوریم بدون آنکه از عوارض آن ها با خبر باشیم.

ولی لازم است بدانیم که خوردن بعضی از مواد غذایی با پنیر مشکل ساز است. خربزه نیز از این امر مستثنی نیست و خوردن خربزه با پنیر ممنوع است، چراکه خوردن خربزه با اغذیه کثیفه مانند پنیر باعث سُدِّه می‌شود.

مضرات خربزه

خربزه سریع التعفن است، یعنی در معده‌ای که قادر به هضمش نباشد به سرعت حرارت غریبه در آن اثر می کند و باعث تعفنش می‌گردد. همچنین اگر در معده فردی که می خواهد خربزه بخورد خلطی وجود داشته باشد(برای مثال خلط سودا) خربزه به خاطر لطافتش به سرعت به آن خلط تبدیل می‌شود.

خربزه در برخی از افراد باعث بروز صداع یعنی سردرد می‌شود.

خربزه در برخی از افراد باعث بروز صداع یعنی سردرد می‌شود. این افراد باید از مصرف خربزه خودداری کنند یا حتمأ آن را با مصلحش میل کنند. همچنین خوردن خربزه در افرادی که غلبه دم یا صفرا داشته باشند، می تواند باعث بروز رمد که نوعی درد چشم همراه با ورم است شود.

بروز این امر در شهرهای گرم سیر به مراتب بیشتر است. اکثار یعنی بیش از حد خوردن خربزه، مسهل اخلاط موجود در معده است.

برعكس آنچه كه در ايران مرسوم است و خربزه را با غذا يا بعد از غذا به عنوان دسر می‌خورند، بهتر است با فاصله زيادی قبل از غذا یا بعد از غذا خربزه را خورد. چراکه همراه کردن خربزه با غذای اصلی یا خوردن خربزه همراه غذا باعث تضعیف معده و بیماری‌های دستگاه گوارش خواهد شد، برای همین بهترین زمان مصرف خربزه در ميان دو وعده غذايی است.

مصلح چیست

معنی مصلح به فارسی: مصلح به صلاح و نیکویی آورنده یا آنکه اصلاح می کند و بهتر می نماید. مصلح مقابل مفسد است. در طب سنتی ایرانی مصلح غذا یا دوایی است که اصلاح حال خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها نماید اعم از آنکه دفع ضرر آن کند یا معاونت بر فعل او نماید یا حفظ قوه یا کسر حدت او کند یا بدرقه به جهت وصول او به اعضا گردد. به عبارت دقیق تر مصلح یعنی دفع ضرر کننده.

مصلح خربزه

در افرادی که بعد از خوردن خربزه دچار مشکلاتی می شوند، حکمای طب سنتی ایرانی سفارش کرده اند حتمأ خربزه را با یکی از مصلحاتش میل کنند. در صورتی که حتی خوردن مصلحات نیز به برطرف شدن عوارض ناشی از خوردن خربزه منجر نشود این گونه افراد لازم است از خوردن خربزه صرف نظر کنند.

مصلحاتی که حکما برای دفع ضرر ناشی ازخوردن خربزه ذکر کرده اند عبارت است از: سرکه و آب انار ترش، یا به عبارتی مصلح خربزه سرکه یا آب انار ترش است.

-

منبع: بخش عمده این نوشتار برگرفته از کتاب دوم مجموعه مقالات مکتب طب ایرانی تالیف استاد محمد عبادیانی

مطالبی که پس از خواندن این مطلب، به آن‌ها نیاز خواهید داشت:

طبع هندوانه

روغن کرمانشاهی چیست

طبع قهوه