طبع زعفران چیست
طبع زعفران چیست؟ طبع زعفران گرم است یا سرد؟ طبع زعفران در طب سنتی چیست؟ احتمالا با جستجوی این سوال‌ها به این مطلب رسیده‌اید.
در این مطلب سعی شده که همه چیز درباره خواص و طبع زعفران از منظر طب سنتی برای کاملا شفاف شود. اما پیش از پاسخ به این سوال‌ها باید ببرسی کنیم که زعفران چیست؟
تا انتهای مطلب با ما همراه باشید، و برای گسترش مطالب علمی و مستند این مطلب را به اشتراک بگذارید.
عنواین مهم این مطلب:
- زعفران چیست
- خواص زعفران در طب سنتی
- طبع زعفران چیست
- طبع زعفران و گلاب
- مصلح زعفران چیست
زعفران چیست
زعفران گیاهی کوچک و چند ساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر از تیرهٔ زنبقیان و دارای ساقه زیرزمینی که از دو پیاز خارج می‌شوند. پیازهای زعفران سخت و مدور و گوشتدار و پوشیده از غشاهای نازک و قهوه‌ای رنگ است.
گل‌های زعفران دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند.
قسمت مورد استفاده این گیاه ناحیه‌ی انتهایی خامه و کلاله‌ی آن است که به نام زعفرون خرید و فروش می‌شود. عطر زعفران قوی و طعمش تلخ و کمی تند است. پرچم معطر، خشک‌شده و قرمز رنگ گل این گیاه برای معطر و رنگ کردن غذاها به کار می‌رود و مصرف دارویی نیز دارد.
گل‌های زعفران دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته‌ها به رنگ ارغوانی باشند. گل‌ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی است.
زعفران أصلي ادویه‌ای است که از گل Crocus sativus گرفته می‌شود و معمولاً به آن saffron crocus می‌گویند. از زعفران عمدتا به عنوان یک چاشنی و رنگ دهنده در غذا استفاده می‌شود. مدت‌ها است که زعفران از نظر وزن گرانترین ادویه در جهان است.
خواص دارویی زعفران
زعفران یکی از هزاران داروی گیاهی است که اثرات درمانی متعددی دارد. زعفران یک ادویه قوی و سرشار از آنتی اکسیدان است. با مزایای سلامتی بی مانندی که دارد، مثل بهبود خلق و خو، افزایش میل و عملکرد جنسی و همچنین و تسریع کاهش وزن مرتبط است.
بهتر از همه، این است که به طور کلی زعفران برای اکثر مردم بی خطر است و می‌توان آن را به راحتی به رژیم غذایی اضافه کرد.
زعفران برای اکثر مردم بی خطر است
ترکیبات آنتی اکسیدان زعفران منجر به خواص درمانی این گیاه می‌شود. نوشیدن دمنوش زعفران به درمان مشکلات مربوط به کلیه و مثانه و همچنین کنترل درد‌های دوران قاعدگی کمک می‌کند.
همچنین خاصیت شادی آفرینی زعفران به کاربرد آن در درمان افسردگی و مشکلات روحی کمک می‌کند، زعفران به دلیل داشتن موادی معدنی، چون منگنز، آهن، پتاسیم و ویتامین‌های محلول در آب در کارآیی قلب بسیار موثر است.
خواص ویژه زعفران
- اثرات آنتی آریتمیک
- بهبود آسیب‌های قلبی ایسکمیک
- خواص آنتی اکسیدانی
- از بین برنده رادیکال های آزاد
- خواص ضد توموری
- بهبود حافظه
- اثرات ضدافسردگی
در طب سنتی از کلاله زعفران به عنوان ترکیب دارویی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، فشارخون و سرطان یاد شده است. نتایج تحقیقات طب جدید نیز نشان داده که می‌توان از کلاله زعفران و متابولیت‌های ثانویه آن در تولید داروهای مکمل مرتبط با درمان انواع سرطان‌های انسانی استفاده کرد.
کلاله زعفران به شکل اختصاصی رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی را مهار کرده در حالی که بر رشد سلول‌های نرمال بی‌تأثیر بوده، همچنین منجر به کاهش عوارض جانبی درمان‌های رایج می‌شود.
خواص زعفران در طب سنتی
- مفرح و شادی بخش
- مقوی مغز
- مقوی قلب
- مصلح عفونت خلط بلغم
- مقوی جوهر روح حیوانی
- مدر بول
- محرک باء
زعفران به عنوان یکی از مفردات در تمام کتب طب سنتی قدیم آمده است که در صورت مصرف متعادل، شادی آور و مُفَرح و نشاط آوری بسیار قوى است. اما اگر بیش از اندازه مصرف شود باعث ضَحِک یا قهقه و بانگ قاه قاه و خنده‌ی با آواز می‌شود.
حکیم جرجانی درباره خواص زعفران می‌گوید که قابض و محلل است و عطریت آن، این دو قوت را یارى می‌دهد و بدین سبب، خاصیت آن در قوت دادن گوهر روح و شاد کردن و تقویت قلب، زیاد است و در درمان مالیخولیا و تقویت چشم مفید است.
حکیم عقیلی درباره زعفران می‌فرماید، مُفَرح قوى و مُقوى حواس و مُنضج و مُحلل و مُصلح عفونت خلط بلغم است و مانع و حافظ خلط بلغم از تغییر و فساد است. درضمن مقوى جوهر روح حیوانی، مقوی کبد و احشاء و دستگاه تنفس نیز می‌باشد.
ابن سینا می‌گوید زعفران دارای قوه قبض و تحلیل و انضاج است و در تقویت جوهر روح و تفریح آن خاصیت عظیمه دارد، چون که در روح، احداث نورانیت و انبساط و متانت می‌کند و عطریت شدید و طبیعت زعفران به این خاصیت کمک می‌نماید.
حکیم دیگر ایران زمین، ناظم جهان می‌گوید زعفران در علاج امراض قلبی ناشی از سوء مزاج سرد و تر بسیار موثر است.
ابوریجان بیرونی در کتاب الصیدنه فی الطب انواع زعفران را به ترتیب زعفران زرد، زعفران اصفهانی، زعفران قمی، زعفران رازی، زعفران شامی، زعفران خراسانی و زعفران مغربی نام برده و خواص آنان را شرح داده است.
زعفران درطب سنتی ایران قابض و محلّل و منضج و گشاینده گرفتگی‌های کبد و عروق است، در قوت دادن گوهر روح و شاد کاردن و تقویت قلب بسیار مفید است. زعفران دارای خواص تقویت کننده قوای جنسی، به ویژه در افرادی که دارای مزاج سرد یا تر هستند و کسانی که داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنند، می‌باشد.
هر روز ده قیراط، تقریبا معادل دو گرم از زعفران برای پاکسازی طحال و با میپختج یا دوشاب جهت رفع خمار و با عسل جهت ریزانیدن سنگ‌های کلیه و با ادویه مناسب جهت درد رحم و مقعد بسیار مفید است.
استشمام زعفران جهت برسام و شوصه مفید است. سرمه کشیدن با زعفران جهت جلاى چشم و جلای اشک چشم و تیرگی پلک و سرخ و غلیظ شدن پلک چشم بسیار موثر است.
طبع زعفران گرم است یا سرد
اگر سوال شما هم این است که طبع زعفران چیست؟ باید بگوییم طبع زعفران گرم و خشک است. زعفران از گیاهانی است که در بسیاری از موارد جنبه دارویی دارد و آثار مثبتی هم در درمان برخی بیماری‌ها دارد.
طبق منابع مستند طب سنتی ایرانی طبع زعفران گرم در درجه سوم و خشک در درجه اول است و خاصیت قابض و محلل و منضج دارد.
در عین حال در کتاب مخزن الادویه عنوان شده که برخی حکما طبیعت زعفران را درجه سوم گرم و در دوم خشک عنوان کرده اند. از دیدگاه طب ایرانی زعفران رساننده قوت ادویه به قلب و سائر اعضا است.
مصلح زعفران چیست
در طب سنتی ایرانی مصلح غذا یا دوایی است که اصلاح حال خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها نماید اعم از آنکه دفع ضرر آن کند یا معاونت بر فعل او نماید یا حفظ قوه یا کسر حدت او کند یا بدرقه به جهت وصول او به اعضا گردد.
به عبارت دقیق تر مصلح یعنی دفع ضرر کننده. بر اساس منابع طب سنتی مصلح زعفران انیسون و سکنجبین است.
طبع زعفران و گلاب
ترکیب کردن گلاب و زعفران باهم از آن شربتی می‌سازد به غایت نوشیدنی که به آن جلاب می‌گویند. شربت جلاب یا شربت گلاب یک نوشیدنی سنتی پرخاصیت است. جلاب عربی شده گلاب است و ایرانیان باستان آنرا به معنی مطلق شربت بکار می‌بردند.
« طبع گلاب » مرکب القوى و طبیعت آن مائل به سردى است. طبع زعفران چیست؟ گرم و خشک است. برای همین طبع گلاب و زعفران یا همان شربت گلاب و زعفران هم مائل به گرمی خواهد بود.
خواص شربت زعفران
یکی از فرآورده‌هایی که از زعفران تهیه می‌شود، شربت زعفران است، شربت زعفران یکی از نوشیدنی‌های خوش رنگ و طعم و پرطرفدار است که سال ها در میان ما ایرانی ها در جشن‌ها و مراسم‌های مذهبی و غیرمزهبی شهرت داشته است.
شربت زعفران طبی از ترکیب زعفران و گلاب تهیه می‌شود و برای ایجاد خاصیت بیشتر این شربت به آن عسل و مقداری شکر هم اضافه می‌کنند.
شربت جلاب، شربت گلاب یا شربت زعفران تقویت کننده عمومی بدن و نشاط آور است و خصوصا مقوی قلب، اعصاب، معده و کبد است، این نوشیدنی گوارا برای بهبود ضعف، ترس، وحشت و افسردگی به تنهایی یا همراه با عرقیات مناسب نوشیده می‌شود.
شربت جلاب، شربت گلاب یا شربت زعفران تقویت کننده عمومی بدن و نشاط آور است.
این شربت برای افرادی که بی‌اشتها هستند به غذا میلی ندارند هم منفعت دارد؛ شربت زعفران و گلاب موجب تقویت معده و هضم بهتر غذا می‌شود و نفخ معده را هم از بین می‌برد.
شربت جلاب یکی از مُفرحات در طب سنتی ایرانی است و برای تقویت قلب و درمان بیماری‌های سوداوی تاثیر فراوانی دارد، شربت زعفران و گلاب قوای جنسی را تقویت می‌کند و برای رفع سردردها، تنش‌های عصبی، بی‌خوابی و اضطراب بسیار منفعت دارد چون هر صبح به ناشتا بياشامند.
حکیم عقیلی خراسانی در کتاب قرابادین کبیر در تعریف جُلّاب آورده: از جمله اشربه‌ای است که جهت تقویت قلب و رفع خفقان و رفع وحشت و مالیخولیا و… ترتیب می‌دهند و با عرق‌های مناسبه می‌آشامند.
نظرات بازدیدکنندگان